Rośliny zbożowe dzielimy na: 1) ozime (pszenica, żyto, jęczmień) i 2) jare (pszenica, żyto, jęczmień, owies, gryka, proso). Różnią się one wymaganiami cieplnymi. Zboża ozime wymagają w. początkowym okresie wzrostu niskich temperatur, natomiast rośliny jare nie. I dlatego zboża ozime wysiane wiosną nie kłoszą się i nie wydają nasion.
Zboża ozime. Zboża ozime dzięki wykorzystywaniu wody zgromadzonej w glebie w okresie jesieni i zimy dzięki dłuższemu okresowi wegetacji, a więc i dłuższemu okresowi pobierania pokarmów, dają w naszych warunkach przeważnie wyższe i wierniejsze plony zboża jare.
W zasiewach ozimin mogą występować straty związane z warunkami atmosferycznymi w zimie. Wytrzymałość roślin ozimych na nie sprzyjające warunki atmosferyczne nazywa się zimotrwałością. Przyczyny strat w zasiewach ozimin mogą być różne. Na przykład niskie temperatury powodują wymarzanie roślin. Utrzymująca się na powierzchni pola woda, pochodząca z roztopów zimowych i wiosennych, sprzyja wym ak aniu roślin. Silne wiatry zimowe, przy braku okrywy śnieżnej, powodują wymarzanie roślin. Gruba okrywa śnieżna leżąca na nie zamarzniętej glebie może powodować wyprzenie i sprzyja porażeniu zbóż, zwłaszcza żyta, przez pleśń śniegową.
Często rośliny ozime giną dopiero na przedwiośniu, gdy w ciągu dnia temperatura wzrasta powyżej 10°C, a nocą występują silniejsze przymrozki.
Nie wszystkie zboża ozime są jednakowo wrażliwe na nie sprzyjające warunki występujące zimą. Najbardziej wrażliwy jest jęczmień ozimy, dlatego też nie wszędzie może być uprawiany Pod uprawę jęczmienia ozimego najlepsze są tereny Polskie Zachodniej.
Bardziej wytrzymała od jęczmienia jest pszenica ozima, ale niektóre jej odmiany mogą wymarzać. Najbardziej wytrzymałe na niskie temperatury, jest żyto. Może ono być jednak częściej porażane przez pleśń śniegową i łatwiej ulega wyprzeniu.
Straty wywoływane nie sprzyjającymi warunkami atmosferycznymi zależą nie tylko od zimotrwałości roślin, ale także od terminu siewu, głębokości przykrycia nasion w czasie siewu i ilości wysiewu. Zboża ozime wysiane w odpowiednim dla nich terminie zdążą się jesienią dobrze ukorzenić, rozwinąć silną część nadziemną i zahartują się. Hartowanie ozimin polega na głomadzeniu cukru w liściach i węzłach krzewienia. Im więcej rośliny
zmagazynują cukrów, tym bardziej wytrzymałe są na niskie temperatury. Więcej cukrów gromadzi się również u roślin, które nie są zbytnio zagęszczone na polu.
Zboża jare. Są one wytrzymałe na przymrozki wiosenne; bardzo rzadko spotyka się straty wywołane roślin jarych.
Bardzo duże są natomiast wymagania wodne zbóż jarych Związane jest to ze słabym rozwojem systemu korzeniowego, krótszym okresem wegetacji, a także z tym, że siane są one w glebę częściowo przesuszoną, zwłaszcza w warstwie ornej, przez przedsiewne uprawki wiosenne. Z tych powodów zboża jare udają się lepiej w rejonach o większych ilościach opadów.
Warunkiem udania się zbóż jarych jest także jak najwcześniejszy siew, gdy gleba nie jest jeszcze przesuszona. Wczesny siew jest bardzo ważny również dlatego, że zmniejsza się niebezpieczeństwo zaatakowania zbóż jarych przeż szkodniki, zwłaszcza przez niezmiarkę paskowaną, która może wyrządzać bardzo duże szkody.